بوراکس پنتا هیدراتBorax pentahydrate

بوراکس

بوراکس با فرمول شیمیایی Na₂B₄O₇  می باشد که با نام‌های سدیم بورات یا سدیم تترابورات  نیز شناخته می‌شود، نمک هیدرات اسید بوریک است. معمولاً به صورت پودر یا گرانول در دسترس است و در آب حل می شود و یک محلول بازی می سازد. کاربردهای صنعتی و خانگی زیادی به عنوان یک جزء در طیف وسیعی از محصولات دارد. کاربرد آن بیشتر به عنوان یک آفت کش، در لحیم کاری فلزی، در تولید لعاب، برای دباغی پوست، به عنوان یک نگهدارنده در برابر قارچ چوب، در شیمی تجزیه به عنوان یک عامل بافرساز و در صنعت دارویی به عنوان قلیایی کننده، استفاده می شود.

بوراکس به طور طبیعی در رسوبات تبخیری حاصل از تبخیر مکرر دریاچه های فصلی وجود دارد. مهم ترین ذخایر تجاری در ترکیه و دریاچه سرلز در کالیفرنیا می باشد. همچنین، بوراکس در بسیاری از نقاط دیگر در جنوب غربی ایالات متحده، صحرای آتاکاما در شیلی، ذخایر تازه کشف شده در بولیوی، و در تبت و رومانی یافت شده است.

بوراکس همچنین می تواند به صورت مصنوعی از سایر ترکیبات بور تولید شود. اصطلاح بوراکس اغلب برای تعدادی از مواد معدنی یا ترکیبات شیمیایی نزدیک به هم که در محتوای آب کریستالی با هم تفاوت دارند استفاده می شود، که شامل:

• سدیم تترابورات بی آب، Na₂B₄O₇
• سدیم تتربورات پنتا هیدرات، Na₂B₄O₇·5H₂O
• سدیم تترابورات دکاهیدرات، Na₂B₄O₇·10H₂O یا معادل آن اکتاهیدرات، Na₂B₄O₅(OH)₄·8H₂O

کاربردهای بوراکس

محصولات خانگی:

بوراکس در انواع محصولات تمیزکننده خانگی استفاده می‌شود، از جمله تقویت‌کننده لباسشویی، صابون پودری بوراکسو، و برخی فرمول‌های سفیدکننده دندان

بافر pH

یون‌های بورات (که معمولاً به‌عنوان اسید بوریک عرضه می‌شوند) در آزمایشگاه‌های بیوشیمیایی و شیمیایی برای ساخت بافرها استفاده می‌شوند. برای الکتروفورز ژل پلی آکریل آمید DNA و RNA، مانند بافر TBE (تریس هیدروکسی متیل آمینو متونیوم بافر بورات) یا بافر SB یا بافر BBS (سالین بافر بورات).

عامل هم کمپلکس کننده:

بوراکس به عنوان منبع بورات برای استفاده از توانایی ترکیبی بورات با سایر عوامل موجود در آب برای تشکیل یون های پیچیده با مواد مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. از بورات و یک بستر پلیمری مناسب برای کروماتوگرافی هموگلوبین غیر گلیکوزیله متفاوت از هموگلوبین گلیکوزه شده (عمدتا HbA1c) استفاده می شود که نشانگر هیپرگلیسمی طولانی مدت در دیابت شیرین است.

عامل نرم کننده آب:

بوراکس به تنهایی میل ترکیبی بالایی برای کاتیون های سختی ندارد، اگرچه برای نرم کردن آب استفاده شده است. معادله شیمیایی آن برای نرم شدن آب در زیر آمده است:

یون های سدیم معرفی شده آب را «سخت» نمی کنند. این روش برای حذف انواع سختی موقت و دائمی مناسب است.

شار:

مخلوطی از بوراکس و کلرید آمونیوم به عنوان شار هنگام جوشکاری آهن و فولاد استفاده می شود. نقطه ذوب اکسید آهن ناخواسته را کاهش می دهد و به آن اجازه می دهد که خارج شود. بوراکس همچنین هنگام لحیم کاری فلزات جواهراتی مانند طلا یا نقره مخلوط با آب به عنوان شار استفاده می شود، جایی که به لحیم مذاب اجازه می دهد فلز را خیس کند و به طور یکنواخت در محل اتصال جریان یابد. بوراکس اغلب به عنوان یک شار برای جوشکاری آهنگری استفاده می شود.

استخراج طلا:

در معادن طلا، از بوراکس برای حذف جیوه سمی هنگام استخراج طلا استفاده می شود.

افزودنی مواد غذایی:

بوراکس، با شماره E285، به عنوان یک افزودنی غذایی استفاده می شود، اما در برخی کشورها مانند ایالات متحده، چین و تایلند ممنوع است. در نتیجه، غذاهای خاصی مانند خاویار که برای فروش در ایالات متحده تولید می‌شوند، حاوی سطوح بالاتر نمک برای کمک به نگهداری هستند. بوراکس علاوه بر استفاده به عنوان نگهدارنده، بافتی سفت و لاستیکی به غذا می بخشد.

سایر استفاده ها:

• · ماده تشکیل دهنده لعاب مینا
• · اجزای شیشه، سفال و سرامیک
• · به عنوان یک افزودنی در لعاب‌ها و لعاب‌های سرامیکی
• · ضد حریق
• · ترکیب ضد قارچ برای عایق سلولزی
• · محلول ضد پروانه 10% برای پشم
• · پودر شده برای جلوگیری از آفات سرسخت (مانند سوسک های آلمانی) در کمدها، ورودی لوله ها و کابل ها، شکاف های پوشش دیوار و مکان های غیرقابل دسترس که در آن آفت کش های معمولی نامطلوب هستند
• · پیش ساز برای مونوهیدرات پربورات سدیم که در مواد شوینده استفاده می شود، و همچنین برای اسید بوریک و سایر بورات ها
• · ماده چسبنده در چسب های مبتنی بر کازئین، نشاسته و دکسترین
• · پیش ساز برای اسید بوریک، یک ماده چسبنده در پلی وینیل استات، چسب های مبتنی بر پلی وینیل الکل
• · برای ساختن جوهر پاک نشدنی برای قلم‌ها با حل کردن شلاک در بوراکس گرم شده
• · عامل درمان پوست مار
• · عامل پخت برای تخم‌های سالمون، برای استفاده در ماهیگیری ورزشی ماهی قزل آلا
• · عامل بافر استخر برای کنترل pH
• · جاذب نوترون، مورد استفاده در راکتورهای هسته ای و استخرهای سوخت مصرف شده برای کنترل واکنش پذیری و خاموش کردن واکنش زنجیره ای هسته ای
• · به عنوان یک کود ریز مغذی برای اصلاح خاک های کمبود بور
• · نگهدارنده در تاکسیدرمی
• · برای رنگ آمیزی آتش با رنگ سبز
• · به طور سنتی برای پوشاندن گوشت های خشک شده مانند ژامبون برای بهبود ظاهر و جلوگیری از مگس ها استفاده می شود
• · مورد استفاده آهنگران در جوشکاری آهنگری
• · به عنوان یک شار برای ذوب فلزات و آلیاژها در ریخته گری برای بیرون کشیدن ناخالصی ها و جلوگیری از اکسیداسیون استفاده می شود
• · به عنوان درمان کرم چوب (رقیق شده در آب) استفاده می شود
• · در فیزیک ذرات به عنوان یک افزودنی به امولسیون هسته ای، برای افزایش طول عمر تصویر نهفته مسیرهای ذرات باردار. اولین مشاهده پیون که برنده جایزه نوبل 1950 شد، از این نوع امولسیون استفاده کرد